Δυναμικές καλλιέργειες με λαμπρό μέλλον

Σε διαφορετικά από τα παραδοσιακά μονοπάτια κινούνται οι Έλληνες παραγωγοί δημιουργώντας εναλλακτικές επενδύσεις τρούφα, φράουλα, ρόδι και αρωματικά φυτά, σαν το ιπποφαές, την αλόη, το χαμομήλι, την τριανταφυλλιά και το δεντρολίβανο, συγκαταλέγονται στις δυναμικές εναλλακτικές καλλιέργειες που κερδίζουν συνεχώς έδαφος στις προτιμήσεις των ελλήνων παραγωγών. Κοντά σε αυτές, ανοδικά κινούνται και άλλες εναλλακτικές επενδύσεις, όπως n εκτροφή σαλιγκαριών, αλλά και παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως το σπαράγγι.

ΤΡΟΥΦΑ: Πρόκειται για ένα γκριζόμαυρο ή λευκού χρώματος μανιτάρι μεγέθους 2-7 εκ. σε σχήμα κονδύλου, που μεγαλώνει μέσα στο έδαφος σε βάθος από 8 έως 15 εκ. και θεωρείται από τα πιο περιζήτητα γαστρονομικά εδέσματα παγκοσμίως. Η συλλογή της τρούφας γίνεται τον χειμώνα από ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά, τα οποία, αφού την εντοπίσουν, τη συλλέγουν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην την καταστρέφουν με τα νύχια τους. Τα ποσά που εισπράττει για κάθε κιλό τρούφας ένας παραγωγός κυμαίνονται από
300 έως και πάνω από 1.000 ευρώ (αν πρόκειται για λευκή τρούφα, είναι ακόμη υψηλότερα). Παραγωγός τρούφας, Κιλκίς στο παρελθόν ασχολούνταν ερασιτεχνικά

με τα άγρια μανιτάρια, αλλά n περιέργειά του δεν άργησε να τον οδηγήσει σε άλλα μονοπάτια. Εντυπωσιασμένος από όσα είχε διαβάσει, πριν από έξι χρόνια πήρε την απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά με την τρούφα. Ταξίδεψε στη Γαλλία και τη Βουλγαρία, έμαθε για τον τρόπο καλλιέργειάς της και φώναξε έναν ειδικό από την Ιταλία να τον καθοδηγήσει. Σε έκταση 95 στρεμμάτων φύτεψε δύο είδη τρούφας: τη melanosporum της οποίας n συγκομιδή γίνεται από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Μαρτίου καθώς και την καλοκαιρινή aestivum. «To βασικότερο που απαιτεί n καλλιέργεια τρούφας είναι το ασβεστολιθικό έδαφος. Οι καλλιέργειες μου είναι τριών ετών, αλλά δεν μου έχουν δώσει ακόμα παραγωγή», λέει ο ίδιος, ο οποίος χρειάστηκε να ξοδέψει περίπου 200.000 ευρώ σε γεωτρήσεις, περιφράξεις, εξοπλισμό, ταξίδια, ώστε να φτιάξει τη δική του καλλιέργεια. To κάθε είδος έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες που πρέπει να γνωρίζει εκ των προτέρων ο παραγωγός, ώστε να αποφασίσει για το αν συμφέρει τελικά να ασχοληθεί με το αντικείμενο.

ΦΡΑΟΥΛΑ: Στην Ελλάδα, n καλλιέργεια φράουλας καλύπτει έκταση γύρω στα 12.000 στρέμματα, κυρίως στους Νομούς Ηλείας, Αιτωλοακαρνανίας, Λάρισας, Πιερίας, Ημαθίας, Φλώρινας και Πέλλας. To 2010 n παραγωγή της ανήλθε σε περίπου 40.000 τόνους, με το80% να αφορά σε εξαγωγές κυρίως σε ανατολικές χώρες όπως n Ρωσία και n Ουκρανία.  To κόστος εγκατάστασης για ένα θερμοκήπιο είναι σχετικά υψηλό και ανέρχεται σε 4.000-6.000 ευρώ/στρέμμα. Στις δε σύγχρονες καλλιέργειες χρησιμοποιούνται υβρίδια με πυκνότητα φύτευσης 7.000 φυτά/ στρέμμα και απόδοση που φτάνει τους 2-5 τόνους προϊόντος/ στρέμμα. To κόστος παραγωγής της διαμορφώνεται σε 0,95-1,05 ευρώ/στρέμμα, n

μέση τιμή που εισπράττει ο παραγωγός σε 1,40 ευρώ / κιλό και n απόδοση της καλλιέργειας σε 2.000-5.000 κιλά/στρέμμα. Παραγωγός φράουλας, στη  Νέα Μανωλόδα Ηλείας καλλιεργεί

φράουλες από το 1978. Τότε εκτίμησε ότι επρόκειτο για μια πρωτοπόρο καλλιέργεια που άξιζε να
ασχοληθούν. Ξεκίνησαν αρχικά να καλλιεργούν σε έκταση 5 στρεμμάτων, τα οποία σιγά σιγά αυξήθηκαν, για να φτάσουν σήμερα - συνεταιριστικά - να αριθμούν τα 600 στρέμματα. To ύψος του τζίρου της περσινής χρονιά υπερβαίνει τα 60 εκατομμύρια στην περιοχή της Ηλείας και της Αχαΐας. Καταβάλαμε τεράστιες προσπάθειες για να το πετύχουμε αυτό. Μάθαμε αγγλικά, επισκεφτήκαμε εκθέσεις και ταξιδέψαμε στο εξωτερικό. Διαφορετικά δεν ξέρω αν θα είχαμε την
ίδια τύχη», λέει ο ίδιος. 

ΡΟΔΙΑ: Θεωρείται το παλαιότερο καλλιεργούμενο καρποφόρο δέντρο, κατάγεται από την Περσία και n καλλιέργειά της στην Ελλάδα εμφανίζεται από τα αρχαία χρόνια. Παρ' όλα αυτά, σήμερα n καλλιέργειά της στη χώρα μας βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα και μόνο τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση φύτευσης δέντρων ροδιάς, κυρίως της ποικιλίας Wonderful. Ο πιο εύκολος τρόπος πολλαπλασιασμού της είναι με μόσχευμα, n πλήρης ωρίμαση των καρπών της γίνεται το φθινόπωρο, ενώ n παραγωγή της αρχίζει τον 3ο χρόνο από τη φύτευσή της και φτάνει στο μέγιστό της έπειτα από 8-10 έτη. Τότε φτάνει να δίνει μέχρι και 2.000 κιλά ρόδια το στρέμμα.Παραγωγός ροδιού, στον Άγιο Αθανάσιο Δράμας
αποφάσισε να σπάσουν το... ρόδι και να καλλιεργήσουν τον κόκκινο χρυσό, όπως χαρακτηρίζουν τις ροδιές. Η Ομάδα Παραγωγών Αγίου Αθανασίου Δράμας κλείνει μόλις έναν χρόνο από τη σύστασή της και από τα 750 εγγεγραμμένα μέλη τα μισό επέλεξαν να καλλιεργήσουν ρόδια. «Αρκετοί είναι παραγωγοί που έχουν κι άλλες καλλιέργειες, ενώ ένα μέρος είναι ετεροαπασχολούμενοι, οι οποίοι έχουν χωράφια και βγάζουν ένα συμπληρωματικό εισόδημα. Πάντως, υπάρχουν κι εκείνα
τα μέλη τα οποία επέστρεψαν από τα μεγάλα αστικά κέντρα στην ύπαιθρο κι αποφάσισαν να καλλιεργήσουν τα χωράφια των γονιών τους», λέει ο Γρηγόρης Αργυρίου, πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών, ο οποίος είναι και ο ίδιος παραγωγός ροδιού με 70 στρέμματα.

ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ: Η εκτροφή σαλιγκαριών, πολύ διαδεδομένη στη Γαλλία, που άλλωστε είναι και εφαρμοσμένη τις διατροφικές συνήθειες του πληθυσμού, είναι μια διαδικασία που μπορεί να αποβεί επικερδής, φτάνει να αντιμετωπιστεί με τον δέοντα επαγγελματισμό και όχι με τη λογική μιας ευκαιριακής απασχόλησης. Στοιχεία από τις περιφέρειες, τα οποία έχει συλλέξει το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, δείχνουν ότι στην Ελλάδα έχουμε συνολικά πάνω από 130 μονάδες εκτροφής σαλιγκαριών/κυρίως σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Κιλκίς, Ξάνθη, Σέρρες και Κόρινθο. To κόστος της εγκατάστασης για τα ανοικτού τύπου εκτροφεία ανέρχεται σε 3.500-5.000 ευρώ και για τα κλειστού κυμαίνεται μεταξύ 17.000-25.000 ευρώ. Η μέση τιμή πώλησης για τα σαλιγκάρια στο εμπόριο κυμαίνεται μεταξύ 3-4 ευρώ το κιλό και
ποικίλλει ανά κατηγορία. Παραγωγός γόνου σαλιγκαριών, στο Κιλκίς έπειτα από μεγάλη αναζήτηση στο Διαδίκτυο και σε βιβλία αγροτικού προσανατολισμού ανακάλυψε - πριν από δύο χρόνια
- εκείνο που του ταίριαζε περισσότερο: τη σαλιγκαροτροφία. «Για τέσσερις μήνες ταξίδεψα σε Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία και Ρουμανία προκειμένου να δω από κοντά τη διαδικασία που ακολουθούν οι ξένοι καλλιεργητές», λέει ο ίδιος. Όπως εξηγεί, πρόκειται για τη διαδικασία της πάχυνσης σαλιγκαριών, κατά την οποία ο καλλιεργητής παίρνει τον γόνο (μικρό σαλιγκαράκι) και σε 100-150 μέρες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, είναι έτοιμος να διαθέσει την παραγωγή
του στην αγορά. «To ζητούμενο είναι να εξασφαλίσεις εξαρχής τον γόνο και μετά να προχωρήσεις στα υπόλοιπα».

ΣΠΑΡΑΓΓΙ: Αν και δεν είναι νέα καλλιέργεια, αφού εισήχθη στην Ελλάδα πριν από σαράντα περίπου χρόνια, εντούτοις θεωρείται από τις πιο δυναμικές καθώς n ποιότητα των ελληνικών σπαραγγιών τα κατατάσσει στα καλύτερα της ευρωπαϊκής αγοράς. Έχουμε μια από τις καλύτερες θέσεις στις εξαγωγές σπαραγγιών διεθνώς (σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων), αφού το 2010 καλλιεργήθηκαν 39.000 στρέμματα, παρήχθησαν 16.249 τόνοι, εκ των οποίων εξήχθησαν οι 11.130. Κυριότερες αγορές για το ελληνικό σπαράγγι είναι n Γερμανία, n Ελβετία, n Γαλλία και n Ολλανδία, και n εικόνα θα ήταν ακόμη καλύτερη αν το προϊόν δεν υστερούσε συχνά σε θέματα τυποποίησης και παρουσίασης. Καλλιεργείται κυρίως στους Νομούς Πέλλας, Ημαθίας, Καβάλας, Έβρου, Ξάνθης, Σερρών και Αιτωλοακαρνανίας. Παραγωγός σπαραγγιών,

 στον Έβρο εδώ και 17 χρόνια ασχολείται με μια από τις πιο δυναμικές παραγωγές στην Ευρωπαϊκή
Ένωση, τα σπαράγγια. Σύμφωνα με τον παραγωγό από τον Έβρο, το ετήσιο κόστος παραγωγής είναι μεγάλο, αφού «απαιτεί 1.000 ευρώ ανά στρέμμα». Ωστόσο- όπως χαρακτηριστικά λέει -

πρόκειται για ένα προϊόν περιζήτητο. «To σπαράγγι βγάζει κατά μέσο όρο 2,5 ευρώ το κιλό και κάθε στρέμμα δίνει περίπου 800 κιλά σπαραγγιών. Αυτό σημαίνει ότι κάθε στρέμμα δίνει περίπου 2.000
ευρώ. Με το σπαράγγι μπορείς από τον πρώτο κιόλας χρόνο να ξεκινήσεις να κάνεις απόσβεση των χρημάτων που διέθεσες. Πάντα εξαρτάται από την οργάνωση που έχει κάνει κάθε αγρότης», λέει ο ίδιος.

ΑΒΟΚΑΝΤΟ/ ΜΠΑΝΑΝΑ/ ΠΕΚΑΝ Εξωτικά φρούτα που υπόσχονται κέρδη
ΑΒΟΚΑΝΤΟ: Η ετήσια κατανάλωση αβοκάντο στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 7.000 τόνους, αλλά επειδή n εγχώρια παραγωγή είναι μικρή (μόλις 5.200 τόνοι, εκ των οποίων οι 1.200 εξάγονται), εισάγουμε κάθε χρόνο 3.000 τόνους. To αβοκάντο θεωρείται ένα προϊόν με τεράστιες δυνατότητες, αφού έχει υψηλή θρεπτική αξία (παρουσιάζει υψηλή περιεκτικότητα σε ακόρεστα λιπαρά οξέα), ενώ το λάδι του χρησιμοποιείται ευρέως στη φαρμακευτική. Είναι δέντρο αειθαλές, μεγάλου μεγέθους, ενώ ο καρπός του έχει γεύση βουτύρου κατά την ωρίμαση. Ευδοκιμεί σε περιοχές με ζεστά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες, χωρίς παγετούς και ισχυρούς ανέμους. 

ΜΠΑΝΑΝΑ: Καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη και n ετήσια παραγωγή της αντιστοιχεί μόλις στο 5% της κατανάλωσης καθώς το 95% εισάγεται, δείγμα επομένως των ευκαιριών που παρουσιάζει το συγκεκριμένο είδος για τον ελλαδικό χώρο. Καλλιεργείται στις θερμότερες και χωρίς ανέμους περιοχές της Κρήτης, των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και της Λακωνίας. Χρησιμοποιούνται κυρίως οι ποικιλίες Grand Nain και Αρβης, ενώ στις καλλιέργειες υπό κάλυψη συνίσταται n ομάδα χαμηλόκορμων ποικιλιών Cavendish. ΠΕΚΑΝ: Δέντρο φυλλοβόλο, μεγάλης ανάπτυξης, με καταγωγή από τη Βραζιλία και με καρπό που μοιάζει με το καρύδι. Καταναλώνεται ως νωπός ή ξηρός καρπός, αλλά χρησιμοποιείται και για την εξαγωγή λαδιού. Για να παραχθούν καρποί υψηλότερης ποιότητας, συνιστάται n συγκαλλιέργεια δύο ή περισσότερων ποικιλιών. Απαιτεί υψηλές θερμοκρασίες καθ' όλο το 24ωρο και αναπτύσσεται σε βαθιά εδάφη καλά αποστραγγισμένα, χωρίς άλατα, ενώ απαιτεί συχνά ποτίσματα καθ' όλη τη διάρκεια της
περιόδου βλάστησης, με προϋπόθεση n ατμοσφαιρική υγρασία να παραμένει χαμηλή.